Đề bài

I. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)

Đọc văn bản: (Tóm tắt phần đầu: Vì trộm tiền trong túi mẹ để đi chơi điện tử, tôi bị ba đánh 2 roi rất đau. Tôi hận ba và quyết tâm bỏ nhà đi để trả thù ba mẹ. Tình cờ, tôi gặp Lụm, cậu bé 15 tuổi, bị mẹ bỏ rơi từ khi còn nhỏ. Lụm được một bà bán bánh mì thương tình cưu mang.) - Sao mầy đi bụi? - Thằng Lụm chợt hỏi. - Ba tao. - Tôi chép miệng ra vẻ oan ức. - Ba tao đánh tao. - Ý, bị đòn hả? - Tự nhiên nó hào hứng - Bị đánh bằng gì? - Bằng roi, cây roi dài thiệt dài (nhưng cây roi ba đánh tôi là cây thước thợ may của mẹ, cụt ngủn hà). Bự tổ cha vậy nè. - Tôi đưa bắp tay ốm ròm ra. - Đánh nghe đau mà chắc đã lắm hen? - Giọng thằng Lụm vừa hồ hởi vừa có vẻ ganh tị. - Mầy sướng thiệt (Trời, bị đánh mà sướng nỗi gì). Vậy mà còn bỏ nhà đi. Đồ ngu! Tự nhiên vậy rồi nó chửi tôi à. Tôi cãi: - Mầy đâu có má có ba đâu có biết. Người lớn khó dữ lắm. - Chằng thà có má, có ba, bị rầy gì tao cũng chịu. - Thằng Lụm trở nên trầm ngâm, coi nó già quá trời. - Nhưng mầy đừng có lo, tao ngồi đây thể nào cũng gặp má tao thôi. Thế nào má đi qua má cũng nhìn ra tao. Mai mốt bị rầy, bị đòn cho đã. Tự nhiên tôi thấy thương thằng Lụm quá. Nó kể với tôi, nó đã chờ má nó từ hồi bảy tuổi tới giờ. Ban ngày nó đi bán bánh mì, ban đêm nó mới ra đây. Nó nói chừng nào nó giàu nó thôi bán bánh mì vì biết đâu má nó vẫn thường qua đây ban ngày mà không thấy nó. Nó chợt hỏi: - Mầy sướng thấy mồ mới bị đánh tí đã bỏ đi. Bây giờ mầy có dám đổi với tao không? Ở một mình buồn lắm, mầy ngu thì thôi đi. Thằng Lụm nói với giọ .. , kẻ cả. Tôi giật mình, bây giờ có ông tiên nào hiện ra để đổi vị trí hai đứa, chắc tôi buồn lắm. Ừ, có lẽ, ở nhà, bị rầy bị đánh vẫn hơn đi bán bánh mì, ngủ bờ ngủ bụi như vầy. Ở nhà, giờ này, mẹ khuấy cho tôi một ly sữa uống trước khi đi ngủ, mẹ hỏi tôi đánh răng chưa, tôi nói rồi, mẹ không tin biểu tôi nhe răng ra, thừa lúc hai má tôi phồng phồng, mẹ sẽ hôn tôi. Giờ nầy, nếu tôi đang mải đọc truyện tranh, ba sẽ biểu tôi cất sách, đi ngủ, ba sẽ ém mùng, tắt đèn giùm tôi khi bước ra căn phòng dán đầy hình ảnh Doraemon và Siêu Nhân. Thằng Lụm “Còi” làm tôi hối hận và nhớ ba mẹ tôi quá. Tôi muốn trở về. Tôi ngồi im lặng suy nghĩ trong khi thằng Lụm liên tục cựa quậy trên ghế. Nó luôn luôn đứng dậy để nhìn mỗi khi có một lượt xe dừng lại trước đèn đỏ. Tôi chợt sợ quá, có khi nào ba mẹ giận bỏ tôi luôn như thằng Lụm không. Ba mẹ sẽ sanh nhiều thiệt nhiều em khác còn tôi thì biết kiếm đâu ra ba mẹ khác bây giờ. Tôi ngồi lo lắng đến mức, khi ba mẹ tôi ghé xe lại dưới đường tôi còn không hay. Thấy bóng mẹ đứng sịch trước mặt mình, tôi bật khóc: - Con tính đâu ba mẹ bỏ con luôn rồi. Mẹ không vồ vập ôm lấy tôi mà điềm đạm cầm bàn tay tôi bóp mạnh, còn ba thì vỗ vỗ vào đầu tôi: - Con hư quá. Con đừng làm vậy ba mẹ buồn. Thằng Lụm đứng trân trân nhìn tôi với đôi mắt buồn tủi. Tôi quẹt nước mắt bước lại gần nó, bất giác tôi gọi thằng Lụm bằng anh: - Em về nghen, anh Lụm. Thằng Lụm gật đầu, nó ngẩng lên nhìn ba mẹ tôi rồi quay lại: - Ba má mầy hiền lắm phải hôn? - Ừ, sao anh biết? Nó ra vẻ ta đây: - Nhìn tướng là biết. - Rồi nó mơ màng. - Ba má tao cũng hiền, tao tin vậy. Mẹ lại gần nắm tay tôi, mẹ nói: “Về đi con, khuya rồi, mai còn đi học”, quay qua thằng Lụm, mẹ hỏi: "Còn cháu? Cháu không về nhà à?” Thằng Lụm cảm động, lắc đầu. Nó nói trống không: - Mai mốt ra đây chơi, nghen mậy! Tôi vừa ngoái vừa gật đầu. Ba tôi hỏi ai, tôi trả lời: “Bạn con. Anh Lụm. Anh Lụm tội nghiệp lắm ba à”. Không biết thằng Lụm “Còi” có biết tôi đang kể về nó không mà nó nhìn theo xe tôi đến khuất thì thôi. Khi tôi ngoái lại, dưới ánh đèn sáng rực, tôi thấy trong mắt nó lấp loáng những giọt nước. Tôi ngồi giữa ba và mẹ, nghe ấm hẳn lên. Tôi lên tiếng: - Bữa nào ba mẹ cho con lại thăm anh Lụm “Còi” ba mẹ ha! (Nguồn: Lụm “Còi”, trích từ sách Xa xóm mũi, Nguyễn Ngọc Tư, NXB Kim Đồng, tái bản lần thứ hai, 2016, tr. 20 - 30)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1 (0,5 điểm). Vì sao nhân vật tôi bỏ nhà đi bụi?

Câu 2🅘 (0,5 điểm). Ghi lại những câu rút gọn trong đoạn in đậm.

Câu 3💙 (1,0 điểm). Câu nói “Chăng thà có má, có ba, bị rầy gì tao cũng chịu.” gợi cho em suy nghĩ gì về nhân vật Lụm?

Câu 4♔ (1,0 điểm). Phân tích tác dụng, vai trò của chi tiết Lụm đề nghị đổi số phận với nhân vật tôi.

Câu 5🗹 (1,0 điểm). Em hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa với bản thân. (Trình bày khoảng 5 -7 dòng).

II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1🐎 (2,0 điểm). Hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích tâm trạng của nhân vật tôi khi được ba mẹ đến đón về trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu.

Câu 2🦩 (4,0 điểm). Hiện nay, loài người đã bước vào kỉ nguyên số, không ít bạn trẻ thường sử dụng tin nhắn, đoạn chat, nút biểu tượng thay vì giao tiếp trực tiếp. Điều này dẫn đến hạn chế kĩ năng giao tiếp. Em hãy viết bài văn nghị luận bàn về vấn đề đó và đề xuất giải pháp phù hợp.

Lời giải chi tiết

Phần	Câu	Hướng dẫn giải
I. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)	Câu 1	Vì nhân vật “tôi” bị ba đánh do trộm tiền mẹ để đi chơi điện tử, từ đó giận ba mẹ và quyết định bỏ nhà đi bụi để trả thù.
	Câu 2	Câu rút gọn: Bị đánh bằng gì?; Ý bị đòn hả?
	Câu 3	Câu nói này thể hiện nỗi cô đơn sâu sắc và khát khao tình cảm gia đình mãnh liệt🏅 của nhân vật Lụm. Lụm tuy sống tự lập, mạnh mẽ nhưng vẫn luôn mong muốn được sống trong vòng tay yêu thương, dù có bị la mắng hay rầy la. Điều đó khiến người đọc cảm nhận được hoàn cảnh đáng thương và tấm lòng chân thành của em.
	Câu 4	Đây là một chi tiết then chốt làm thay đổi nhận thức của nhân vật “tôi”. Qua đề nghị đó, “tôi” nhận ra rằng mình vẫn còn may mắn vì có ba mẹ yêu thương, dù đôi khi bị la rầy. Trong khi đó, Lụm sống vất vả, không có tình thân, luôn chờ đợi mẹ trở về trong vô vọng. Chi tiết này giúp nhân vật “tôi” nhận ra giá trị của gia đình và thôi thúc mong muốn quay về, là bước ngoặt trong diễn biến tâm lý của nhân vật.
	Câu 5	Gia đình là nơi thiêng liêng và quý giá nhất đối với mỗi người. Dù đôi khi ba mẹ có thể nghiêm khắc, nhưng đó là biểu hiện của tình yêu thương. Hãy biết trân trọng gia đình và đừng vì những giận hờn nhất thời mà đánh mất đi mái ấm thân yêu ấy. Bởi không phải ai cũng may mắn có ba mẹ ở bên
II. VIẾT (6.0 điểm)	Câu 1	* Mở đoạn: Giới thiệu chung * Thân đoạn: Khi được ba mẹ đến đón về, nhân vật “tôi” trải qua nhiều cung bậc cảm xúc phức tạp và sâu sắc. - Ban đầu là sự bất ngờ, xúc động đến bật khóc vì tưởng rằng ba mẹ đã bỏ rơi mình như hoàn cảnh của Lụm. Tâm trạng ấy phản ánh nỗi sợ hãi mất đi tình thương và sự ân hận vì hành động dại dột trước đó. Khi mẹ nhẹ nhàng năm tay, ba xoa đầu, nhân vật “tôi" càng thấm thía sự bao dung của ba mẹ, thấy mình thật nhỏ bé và có lỗi. - Càng xúc động hơn khi nghĩ đến Lụm - người bạn đáng thương không có được hạnh phúc giản dị ấy. Điều đó khiến “tôi” thay đổi cách nhìn, biết yêu thương và trân trọng mái ấm gia đình. Tâm trạng ấy đánh dấu một bước trưởng thành trong suy nghĩ của “tôi” - từ nông nổi, bồng bột đến sự hối lỗi và thức tỉnh. - Nhận xét về nghệ thuật: ngôn ngữ, ngôi kể ... 3. Kết đoạn: Tổng kết vấn đề nghị luận
	Câu 2	1. Mở bài: - Giới thiệu vấn đề 2. Thân bài: Thực trạng: - Nhiều bạn trẻ chỉ giao tiếp qua điện thoại, mạng xã hội. - Lười nói chuyện trực tiếp, e ngại khi gặp mặt. Hệ quả: - Hạn chế kỹ năng diễn đạt, nói chuyện. - Mất dần khả năng thấu cảm, kết nối thật sự giữa người với người. - Dễ hiểu lầm vì thiếu ngữ điệu, thái độ rõ ràng. Nguyên nhân: - Sự tiện lợi của công nghệ. - Thiếu môi trường và kỹ năng rèn luyện giao tiếp từ nhỏ. Giải pháp: - Giới trẻ cần cân bằng giữa giao tiếp số và trực tiếp - Tích cực tham gia hoạt động ngoại khóa, thuyết trình, thảo luận. - Gia đình, nhà trường cần giáo dục kỹ năng mềm cho học sinh. - Sử dụng công nghệ đúng cách, không để lệ thuộc. Lấy dẫn chứng phù hợp Bài học nhận thức và hành động 3. Kết bài: - Tổng kết vấn đề