thể hiện sự cảm nhận và nghệ thuật gợi tả tinh tế của Nguyễn Khuyến về cảnh sắc mùa thu đồng bằng Bắc Bộ, đồng thời cho thấy tình yêu thiên nhiên, đất nước, tâm trạng thời thế và tài thơ Nôm của tác giả.
Vận dụng tài tình nghệ thuật đối và nghệ thuật lấy động tả tĩnh.
Lời sông núi
Hịch tướng sĩ
Trần Quốc Tuấn
Nghị luận
phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược, thể hiện lòng căm thù giặc và ý chí quyết thắng.
- Hịch tướng sĩ là một áng văn chính luận xuất sắc
- Lập luận chặt chẽ, lý lẽ rõ ràng, giàu hình ảnh, có sức thuyết phục cao
- Kết hợp hài hòa giữa lý trí và tình cảm
- Lời văn giàu hình ảnh nhạc điệu
Tiếng cười trào phúng trong thơ
Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu
Trần Tế Xương
Thơ Đường luật
tập trung miêu tả tình trạng thảm hại của kỳ thi năm Đinh Dậu (1897) tại trường Hà Nam, đồng thời thể hiện sự đau đớn, xót xa của nhà thơ đối với tình cảnh hiện thực nhốn nháo và bất ổn của xã hội thực dân nửa phong kiến ở thời điểm đó.
Sử dụng nghệ thuật đối, đảo ngữ trong việc tái hiện cảnh thảm hại của kỳ thi và nói lên tâm sự của tác giả. Ngôn ngữ được sử dụng trong bài thơ có tính chất khẩu ngữ, trong sáng, giản dị nhưng đầy sức biểu cảm.
Những câu chuyện hài
Chùm truyện cười dân gian Việt Nam
Truyện cười
Phê phán những thói hư tật xấu của con người trong xã hội.
Truyện cười dân gian ngắn gọn với những tình huống hài hước, gây bất ngờ.
Câu 2
Bài tập 2 (trang 86, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Điền thông tin vào bảng so sánh đặc điểm các thể loại:
Sắp xếp thanh bằng, thanh trắc trong từng câu và cả bài theo quy định chặt chẽ
Niêm
Hai liên thơ liền nhau được “dính” theo nguyên tắc: chữ thứ 2 của câu chẵn thuộc liên trên phải cùng thanh với chữ thứ 2 của câu lẻ thuộc liên dưới
Điền thông tin vào bảng để hệ thống hóa các kiến thức tiếng Việt đã được học trong học kì 1.
STT
Nội dung tiếng Việt
Khái niệm cần nắm vững
Dạng bài tập thực hành
Phương pháp giải:
Xem lại kiến thức đã được học để hệ thống lại.
Lời giải chi tiết:
STT
Nội dung tiếng Việt
Khái niệm cần nắm vững
Dạng bài tập thực hành
1
Biệt ngữ xã hội, từ ngữ địa phương
Biệt ngữ xã hội, từ ngữ địa phương
- Nhận biết biệt ngữ xã hội, từ ngữ địa phương
- Sử dụng biệt ngữ xã hội, từ ngữ địa phương
2
Từ tượng hình và từ tượng thanh
Biện pháp tu từ đảo ngữ
Từ tượng hình và từ tượng thanh
Biện pháp tu từ đảo ngữ
- Xác định từ tượng hình, từ tượng thanh, biện pháp tu từ đảo ngữ
- Nêu tác dụng của từ tượng hình, từ tượng thanh, biện pháp tu từ đảo ngữ
3
Đoạn văn diễn dịch và đoạn văn quy nạp
Đoạn văn song song và đoạn văn phối hợp
Đoạn văn diễn dịch và đoạn văn quy nạp
Đoạn văn song song và đoạn văn phối hợp
Nhận biết:
- Đoạn văn diễn dịch và đoạn văn quy nạp
- Đoạn văn song song và đoạn văn phối hợp
Nêu tác dụng của:
- Đoạn văn diễn dịch và đoạn văn quy nạp
- Đoạn văn song song và đoạn văn phối hợp
Tạo lập:
- Đoạn văn diễn dịch và đoạn văn quy nạp
- Đoạn văn song song và đoạn văn phối hợp
4
Yếu tố Hán Việt thông dụng
Sắc thái nghĩa của từ ngữ
Sắc thái nghĩa của từ ngữ
- Giải nghĩa và sử dụng yếu tố/từ ngữ chứa yếu tố Hán Việt
- Phân biệt sắc thái nghĩa và sử dụng từ ngữ phù hợp theo sắc thái
5
Câu hỏi tu từ
Nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn
Câu hỏi tu từ
Nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn
Nhận biết:
- Câu hỏi tu từ
- Nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn
Nêu tác dụng của việc sử dụng:
- Câu hỏi tu từ
- Nghĩa hàm ẩn
Giải thích nghĩa một số câu tục ngữ thông dụng
Câu 5
Bài tập 5 (trang 88, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Điền thông tin về các kiểu bài viết, yêu cầu của từng bài và đề tài đã thực hành trong học kì 1 vào bảng sau:
STT
Kiểu bài viết
Yêu cầu của kiểu bài
Đề tài đã thực hành viết
1
2
3
4
5
Phương pháp giải:
Xem lại kiến thức đã được học để hệ thống lại.
Lời giải chi tiết:
STT
Kiểu bài viết
Yêu cầu của kiểu bài
Đề tài đã thực hành viết
1
Viết bài văn kể lại một chuyến đi
Giới thiệu được lí do, mục đích của chuyến tham quan một di tích lịch sử, văn hoá.
Kể được diễn biến chuyến tham quan (trên đường đi, trình tự những điểm đến thăm, những hoạt động chính trong chuyến đi,...).
Nêu được ấn tượng vẻ những đặc điểm nổi bật của di tích (phong cảnh, con người, công trình kiến trúc,...).
Thể hiện được cảm xúc, suy nghĩ về chuyến đi.
Sử dụng được yếu tố miêu tả, biểu cảm trong bài viết.
Thuật lại một chuyến đi tham quan một di tích lịch sử, văn hóa để lại cho em ấn tượng sâu sắc, khó quên.
2
Viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nêu khái quát giá trị của tác phẩm.
Giới thiệu đề tài, thể thơ.
Phân tích nội dung cơ bản của bài thơ.
Phân tích một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ.
Khẳng định vị trí, ý nghĩa của bài thơ.
Viết bài văn phân tích một bài thơ thất ngôn bát cú hoặc tứ tuyệt Đường luật.
3
Viết bài văn nghị luận về một vấn đề đời sống
Giới thiệu vấn đề cần bàn luận
Dùng lí lẽ và bằng chứng để làm rõ ý nghĩa của việc hiểu biết về lịch sử
Tiếp tục dùng lí lẽ để mở rộng ý nghĩa của việc hiểu biết về lịch sử.
Dùng lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ thực tế: có những bạn trẻ không quan tâm đến lịch sử dân tộc, hậu quả của tình trạng đó.
Nêu ý nghĩa và vấn đề nghị luận và phương hướng hành động.
Viết bài văn nghị luận về một vấn đề đời sống (con người trong mối quan hệ với cộng đồng, đất nước)
4
Viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học
Giới thiệu khái quát về tác giả và bài thơ.
Phân tích nhan đề và đề tài.
Phân tích nội dung trào phúng của bài thơ để làm rõ chủ đề.
Chỉ ra và phân tích tác dụng của một số nét đặc sắc về nghệ thuật trào phúng.
Khẳng định giá trị, ý nghĩa của bài thơ.
Viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học (thơ trào phúng)
5
Viết bài văn nghị luận về một vấn đề đời sống
Nêu vấn đề nghị luận
Làm rõ vấn đề nghị luận
Trình bày ý kiến phê phán.
Đối thoại với ý kiến khác.
Khẳng định ý kiến phê phán, rút ra bài học.
iết bài văn nghị luận về một vấn đề đời sống (một thói quen xấu của con người trong xã hội hiện đại)
Câu 6
Bài tập 6 (trang 89, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Những điểm chung trong việc thực hiện các bước của hoạt động nói và nghe ở năm bài học trong học kì 1.